Samsun Gazi Müzesi olarak hizmete sunulan bina 1902 yılında Jean İonnis Mantika tarafından 509 m2 alan üzerine, altında dört mağazası bulunan Otel olarak yapılmıştır. İki katlı olan yapının dış duvarları yığma tuğla, iç bölmeleri Bağdadi olarak yapılmıştır.Mustafa Kemal Paşa 9. Ordu Müfettişi olarak 19 Mayıs 1919 Pazartesi sabah saat 08:00′de beraberindekilerle birlikte,Samsun’da karaya çıktıktan sonra kaldığı ilk yer burasıdır. Beraberinde bulunan arkadaşlarından bir bölümü de günümüzde Ticaret ve Sanayi Odası’nın bulunduğu yerde yer alan Karadeniz Oteli’nde konaklamışlardır.Günümüzde Kale mahallesi, Mecidiye caddesi üzerinde yer alan, Mustafa Kemal Paşa’nın kaldığı bu otelin adı zamanla halk arasında Mıntıka Palas Oteli’ne dönüşmüştür. Bu nedenle bazı kaynaklarda adı Mıntıka Palas olarak geçmektedir.Mustafa Kemal Paşa’nın 9.Ordu Müfettişi olarak Samsun’a geleceği bildirilince, Samsun Mutasarrıfı Ethem Bey’in talimatı ile boş durumda bulunan Mantika Palas Oteli hazırlanır. Mantika Palas Otelinin odaları ve mutfağı askeri hastaneden getirilen karyola, evlerdenve komşulardan getirilen masa, sandalye, yazı takımı gibi eşyalarla donatılarak Mustafa Kemal Paşa’nın konaklaması için hazır hale getirilir.Gazi Mustafa Kemal Paşa ve eşi Latife Hanım, Samsun’u ikinci ziyaterlerinde (20-24 Eylül 1924) günümüzde Belediye Konservatuvarı olarak kullanılan Şahinzade remzi Bey’in evinde misafir oldular.1926 yılında, Mustafa Kemal Paşa’nın 19 Mayıs 1919′da Samsun’a ilk gelişinde kaldığı mantika palas Oteli’nin anahtarının o günün anısına Mustafa Kemal Paşa’ya hediye edilmesi için Samsun Valisi Fahri Bey’in Başkanlığı altında, bir heyet Samsun Halkı adına İstanbul’da Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya anahtarı teslim etmişlerdir.

Gazi Mustafa Kemal atatürk, Smasun’a üçüncü (16-18 Eylül 1928) ve dördüncü (22-26 Kasım 1930) gelişlerinde de Samsun halkı tarafından kendilerine bağışlanan bu binada konaklamışlardır.

Tapuya Mustafa Kemal Atatürk adına kaydedilen bina, Mustafa Kemal Atatürk’ün uhdesinde iken 10.11.1938 tarihinde ölümleri ile vasiyeti gereğince kız kardeşleri Makbule(Boysan) Hanım’a intikal etmiştir.

Bir süre CHP binası olarak kullnılan bu gayri menkul Türkiye Cumhuriyeti, Reisi Cumhuru Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün kız kardeşleri makbule Hanım’ın uhdesinde iken, 19 Mayıs Halk Müzesi yaptırılmak üzere Samsun Belediyesi tarafından 13.09.1939 tarihinde bedeli ödenerek istimlak edilmiştir.05 Ekim 1940 yılında Samsun Belediye Başkanlığı tarafından üst katı Gazi Müzesi olarak hizmete sunulan binanın giriş katı, önceleri Atatürk Halk Kütüphanesi olarak, daha sonra da Samsun Oda Tiyatrosu olarak görev yapmıştır. Bina 1997 yılında Kültür Bakanlığına devredilmiştir. Binayı devir alan Kültür Bakanlığı binayı restore ettirmiştir. Bu restorasyonda binanın Samsun’a özgü iç mimarisi önemli ölçüde değişikliğe uğramış ve orijinal çıtalı tavan modeli yerine alçıpan tavan ve floresans aydınlatma armatürleri ile donatılmıştır. Giriş katı da küçük bir konferans salonu olarak düzenlenmiştir. 2005 yılına kadar bu şekli ile hizmet veren Gazi Müzesi bakım ve onarım görmediği için geçen sürede büyük ölçüde yıpranmıştır. Temmuz-2005 de dönemin valisi Mustafa Demir’in başlattığı “Tarihi ve Kültürel Eserlerimize Sahip Çıkalım ” projesi kapsamında, Gazi Müzesi’nin onarım ve yenileme işlemimi bir sivil toplum kuruluşu olan, Atakum Rotary Kulübü tarafından üstlenilmiştir. Hazırlanan proje Samsun Valiliğinin önerisi doğrultusunda Kültür Bakanlığınca da onaylanmış ve geniş çaplı bir restorasyon işlemi başlatılmıştır. Giriş katı 19 Mayıs’tan Cumhuriyetin ilanına kadar geçen evreyi anlatan fotoğraflarla ve Mustafa Kemal’in kullandığı silah ve giysilerin sergilendiği bir galeri haline getirilmiştir. Üst kat ise Mustafa Kemal’in 19 Mayıs 1919 da Samsun’a çıktığında konaklarken kullandığı eşyaların, yatak odasının ve çalışma odasının sergilendiği salonlar olarak düzenlenmiştir. Bir süredir Atatürk Müzesi adı ile hizmet veren 2. müzede bu proje doğrultusunda Gazi Müzesine taşınarak iki müze birleştirilmiştir. Geçmiş dönem Samsun Valisi Metin İlyas Aksoy tarafından Yılmaz Büyükerşen’e yaptırılan ve Mustafa Kemal ve onunla Samsun’a çıkan 18 silah arkadaşının 19 Mayıs 1919 da bu otelde yaptıkları ilk toplantıyı sembolize eden mum heykellerde bulunduğu Atatürk Müzesinden getirilerek bu tarihi toplantının yapıldığı Gazi Müzesi’nin üst salonuna yerleştirilmiştir. Tüm salon ve oda tavanları çıtalı eski orijinal şekline getirilmiş, iç aydınlatma varak saray tipi avizelerle yeniden dizayn edilmiştir. Giriş kapısı ön tarafa alınmış ve dış cephe camları da vitray olarak değiştirilmiştir. Gazi Müzesi dışardan özel spotlarla çok görkemli bir şekilde aydınlatılmıştır. Tüm tabela ve yazılar çini olarak yenilenmiştir.

Atakum Rotary Kulübü tarafından yürütülen yenileme çalışmasına kulübün sağladığı sponsor destekleri yanında, Vali Mustafa Demir’in emekli olmasından sonra görevi devir alan Vali Vekili Raif Özener’in büyük destek vermiştir. Onun çabası ve Samsun Valiliğinin İl özel İdaresi aracılığı ile, Büyük Şehir Belediye Başkan Yusuf Ziya Yılmaz’ın sağladığı katkılar ile Müze tamamlanmıştır. Mustafa Kemal Atatürk ve Samsun’a yakışan GAZİ MÜZESİ yeni şekli ile 22-Mayıs-2006 tarihinde Samsun Valisi Hasan Basri Güzeloğlu tarafından yeniden hizmete açılmıştır.