Samsun Kent Sempozyumu

27–28–29 Kasım 2008

Samsun
SAMSUN’ un ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLAR
Celil KURADA Elk. Müh.
OKASİFED Yönt. Krl. Bşk
ve SAM-SEV Yönetim Kurulu Üyesi.
EMO (Elektrik Mühendisleri Odası)
SAMSİAD (Samsun Sanayici ve İş Adamları Derneği)
OKASİFED (Orta Karadeniz Sanayici ve İş Adamları Dernekleri Federasyonu)

SAMSUN’ un ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLAR

Özet;
Ülkenin, Şehrin veya Bölgenin gelişmişliği ve sosyal yaşantısı o yöreye dışarıda gelen maddi kaynağa dolayısı ile Gayri Safi Milli Hasıladan alacağı payla özdeşleşmektedir. Gayri Safi Milli Hasılanın yüksek olması o yörenin üretkenliğinin artması ile paralellik taşımaktadır.  Üretkenlik, yatırım gerektirir. Yatırımcının karar vermesini hızlandıracak ana unsurlar ise Arazi ve Altyapı (Enerji, İletişim, Su, Kanalizasyon, Yol, v.s.) dır.

Rekabet edilebilir bir yatırımın en hassas girdisi temiz ve sürekli enerjidir. Enerji altyapısı güçlü olmayan tesislerin sürdürülebilirliği ve rekabet şansı bulunmamaktadır.

Bildirimimizde, ilimizde mevcut sanayi tesislerini besleyen İndirici ve dağıtım merkezlerin yapısı, son durumları, verebilecekleri enerji kapasitesi incelenerek, Samsun gündeminde olan tesislerin enerji ihtiyaçlarına cevap verme olanakları hakkında bilgi verilmiştir.

Giriş;
Konutların ve Sanayi Kuruluşların enerji ihtiyaçları, Enerji üretim tesislerinden 154 KV lik Enerji Nakil Hatları ile gelen enerji, indirici trafo merkezlerinde 31.5 KV a indirilmektedir. Bu tesisler genellikle Türkiye Elektrik İletim A.Ş. ( TEİAŞ ) tarafından projelendirilir, imalatı gerçekleştirilir ve işletmesi sağlanır. Bu enerjinin konutlarda ve sanayi tesislerinde kullanılması için dağıtım trafo merkezlerinde 220/380 V çevrilmesi gerekir.

Konutların ve sanayi kuruluşların enerji ihtiyaçlarını sorunsuz ve kesintisiz sağlayabilmesi için öncelikle indirici ve dağıtım trafo merkezlerin yeterli kapasitede olması gerekir. Aksi halde gerilim dalgalanmaları ve enerji kesintileri kaçınılmaz olacaktır.

Amaç;
Samsun’ un ekonomisinin en önemli kaleleri sanayi kuruluşlarıdır. Mevcut sanayi tesislerin sorunsuz üretim yapabilmeleri ve yeni tesislerin de enerji altyapı yetersizliğinden dolayı Samsun’ u tercih etmesinde problem olmaması için Enerji kaynaklarının sorunsuz olması gerekmektedir.

Yatırımların önünün açılması ve mevcut sanayi kuruluşların enerji probleminin olmaması ancak önceden yapılan enerji altyapı yatırımı ile mümkündür.

Samsun’ un mevcut durumu;

Samsun ilinde bulunan konut ve sanayi kuruluşların enerji ihtiyacı, yedi adet indirici merkez sayesinde karşılanmaktadır. Bu merkezlerin mevcut durumu ve muhtemel ilave güçler sonrası karşılaşılacak problemler aşağıda ele alınmıştır.

1. 1. Samsun I TM (Trafo Merkezi) :

Mevcut durum :

Samsun’ un ilk kurulan trafo merkezidir. Kazım Karabekir Mahallesindedir. Samsun’ un gelişmesine karşılık sürekli güç artırımı olmuştur. Trafo merkezinde halen 50 MVA gücünde iki adet trafo bulunmaktadır. Trafolardan halen Puant gücü olarak 49 MVA çekilmektedir. Dolayısı ile trafolar tam kapasite çalışmaktadır.

Talep edilen güçler :

Önerilerimiz :

• Trafo merkezinde bulunan trafolardan biri 100 MVA olacak şekilde çalışmalar başlamıştır. Montaj çok kısa sürede nihayetlenmelidir.
• Arz talep güvenirliğinin sağlanması için diğer trafonun da 100 MVA olması gerekir.
• Güç ilavesi yapıldığında, 154 KV lik şalt tesisin yeni kurulu güce uygun yenilenme çalışmalarının yapılması gerekir.

1. 2. Samsun II TM :

Mevcut durum :

Tekkeköy sanayi bölgesinde yer almaktadır. Sanayi kuruşlarını besleyen önemli trafo merkezidir. Trafo merkezinde halen 100, 80 ve 25 MVA gücünde üç adet trafo bulunmaktadır. Trafolardan halen Puant gücü olarak 55, 77 ve 15 MVA çekilmektedir.

Talep edilen güçler :

Önerilerimiz :

• Mevcut SAMSUN II TM eski bir istasyon olup tek bara sistemi ile çalışmaktadır. Sanayi Bölgesinde olması sebebiyle 154 KV açık şaltta ağır bir kirlenme vardır. İstasyon işletme ve bakım koşulları çok zor olduğundan hem ilaveli yeni güçlerin hem de işletme şartlarını iyileştirilmesi açısından yeni bir istasyon yapılması ve trafo gücünün artırılması gerekmektedir.

1. 3. Samsun III TM :

Mevcut durum :

Kirazlık mevkiinde yer almaktadır. Sanayi kuruşlarını besleyen ve yeni kurulan trafo merkezidir. Trafo merkezinde halen 50 MVA gücünde bir adet trafo bulunmaktadır. Trafodan halen Puant gücü olarak 49 MVA çekilmektedir. Yeni kurulmasına karşılık tam kapasite çalışmaktadır.

Talep edilen güçler :

Önerilerimiz :

• İstasyon limit yükte çalışmaktadır. Herhangi bir arıza anında istasyona ilave yük aktarmak mümkün olmamaktadır. İkinci bir 50 MVA güç trafosunun geciktirilmeden montajı yapılmalıdır.

1. 4. Ondokuzmayıs TM :

Mevcut durum :

Ondokuzmayıs Üniversitesi Kampus alanında yer almaktadır. Trafo merkezinde halen 25+50 MVA gücünde iki adet trafo bulunmaktadır. Trafolardan halen Puant gücü olarak 23 ve 37 MVA çekilmektedir. Diğer trafo merkezlerine göre daha rahattır.

Talep edilen güçler :

Önerilerimiz :

• Yeni güçler için istasyondaki trafoların değiştirilerek istasyon kurulu gücünün artırılması gerekmektedir.
• İstasyon 154 KV şaltında güç ilavesi yapıldığında yeni kurulu güce göre gerekli yenileme çalışmalarının yapılması gerekmektedir.

1. 5. Vezirköprü TM :

Mevcut durum :

Trafo merkezinde halen 25 ve 16 MVA gücünde iki adet trafo bulunmaktadır. Trafolardan halen Puant gücü olarak 21 MVA çekilmektedir.

Talep edilen güçler :

Önerilerimiz :

• Yeni güçler için istasyondaki sıcak yedek 16 MVA güç trafosunun değiştirilerek istasyon kurulu gücünün artırılması gerekmektedir.

1. 6. Bafra TM:

Mevcut durum :

Trafo merkezinde halen 50 ve 10 MVA gücünde iki adet trafo bulunmaktadır. Trafolardan halen Puant gücü olarak 45 ve 12 MVA çekilmektedir. Görüldüğü gibi trafo merkezi kapasitesinin üzerinde çalışmaktadır.

Talep edilen güçler :

Önerilerimiz :

• Mevcut istasyon ilçelerimizin en eski istasyonudur. 31,5 KV da boş hücre yoktur. Bafra OSB nin ayrı hücre talebi karşılanamamaktadır.
• Bafra OSB nin tam kapasite ile çalışması halinde mevcut trafo yetersiz kalacaktır.
• 15 KV 10 MVA trafo tam kapasite ile çalışmaktadır. Yaz ve kış puant saatlerinde ilçe merkezinde elektrik kesintileri uygulanmaktadır.
• İstasyonun kapalı şalt yenilenmelidir. Her iki trafoda güç ilavesi yapılmalıdır.

1. 7. Vezirköprü TM :

Mevcut durum :

Trafo merkezinde halen 25 ve 25 MVA gücünde iki adet trafo bulunmaktadır. Trafolardan halen Puant gücü olarak 24 MVA çekilmektedir. Diğer trafo sıcak yedek olarak yer almaktadır.

Talep edilen güçler :

Önerilerimiz :

• Trafo merkezine ait güç artımına gerek yoktur.

Diğer Önerilerimiz ;
Kavak OSB ve ilçemizin ihtiyacı için TM planlaması yapılmalıdır.

• Terme-Çarşamba-Ayvacık-Salıpazarı ilçe ve yerleşim birimlerinin enerji talepleri Samsun II den karşılanmaktadır. Bölgenin güvenilir enerji ihtiyacını karşılamak için Çarşamba Kumköy TM nin acilen hayata geçirilmesi gerekir.

Sorumlu kişi ve kuruluşlar ;
Samsun’ a yapılan ve yapılması söz konusu olan yatırımlar dikkatlice takip edilmelidir. Yatırımları takip eden, İl özel idaresine bağlı yatırım ofisi, YEDAŞ (Yeşilırmak Elektrik Dağıtım A.Ş.) ve TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim A.Ş.) koordineli çalışarak gerekli önlemleri almalıdır.

Sonuç ;
Trafo merkezlerinin yapılması çok kısa sürede gerçekleşen projeler değildir. Yukarıda bahsi geçen Kumköy TM nin 10 yıldır süren proje olduğu unutulmamalıdır. Yine unutulmamalıdır ki Trafo merkezlerin den talep edilen güçler, tarafımızca bilinen yatırımlardır. Kamuoyunda gündem teşkil eden ve İl özel idaresi yatırım ofisi tarafından takip edilen projeler listemizde yer almamaktadır. Bizleri heyecan içinde bırakan yatırımların gerçekleşmesi durumunda enerji arzının problem ve bahane olmaması için konu ilgililer tarafından öncelikle ele alınması gerekir.